ئولیس: چاپی یەکەمی تەواوکراو¹

لە ٢٨ی شوباتی ٢٠٢٢دا ئەم پەڕتووکەم بە پی دی ئێف بڵاو کردەوە، ناوم نا چاپی یەکەمی تەواوکراو. پێک هاتووە لە شەش ئەڵقەی ١ تا ٦ی ڕۆمانی ئولیس-ی جەیمز جۆیس، لەگەڵ ڕاڤەکانی گیفرد و سایدمان و ڤیڤیەن ئیگۆ لەسەر ئەو شەش ئەڵقەیە.

پێش ئەم پی دی ئێفە لە ٢ی شوباتدا پی دی ئێفێکی تری ئەم پەڕتووکەم بە ناونیشانی بەرگی یەکەمی تەواونەکراو بڵاو کردەوە. بۆیەش وام کرد چون دەمانویست لە یادی سەد ساڵەی بڵاوکردنەوەی پەڕتووکەکە لە ٢ی شوباتی ٢٠٢٢ بۆنەیەک ساز بکەین و هەر وا بە دەستی بەتاڵ بۆنەکە بە ڕێوە نەچێت. دەنا بە گوێرەی ئەوەی نەخشەم بۆی دانابوو، دەبوو هەر لە سەرەتاوە بەرگی یەکەمی کۆی بەرهەمەکە شەش ئەڵقە و ڕاڤەکانیان لە خۆ بگرێت. بەڵام بۆ ٢ی شوباتی ٢٠٢٢ فریا نەکەوتم ئەڵقەی شەشەم تەواو بکەم و هێشتا پێداچوونەوەی مابوو.

جیاوازیی ئەم دەرکردەیە لەگەڵ ئەوەی پێش خۆی

• لەم دەرکردەیەدا ئەڵقەی شەشەم و ڕاڤەکانی تێدایە، کە لەوەی پێشتردا نەبوو.
• لە پێشەکییەکەی دان گیفرددا بە پەڕاوێز ئاماژەم بە واتای وشەی «پێشداوەری» داوە، ئەمە وای کردووە کات لە ئولیسدا بکەوێتە لاپەڕەی دواتر.
• لە وتاری ئولیس بە کوردیی خۆمدا نووسیبووم: «لە زمانی کوردیدا ڕەگەزکاریی ڕێزمانیمان نییە»، ئەوە هەڵە بوو و چاکم کردووەتەوە و کردوومە بە «لەو زارە کوردییەی من ڕۆمانەکەم بۆی وەرگێڕاوە ڕەگەزکاریی ڕێزمانیمان نییە…».
•  هەموو «مارس»ێک کرا بە «ئادار» و هەموو «مایس»ێک کرا بە «ئایار» تا دوو ساڵنامەیی نەمێنێت. چونکە ئەگەر مانگی دوو «شوبات» بێت و مانگی شەش «حوزەیران» بێت، هیچ هۆیەک نامێنێت کە مانگی سێ «مارس» بێت و مانگی پێنج «مایس» بێت، چونکە ئەو ناوانە لاتینین. ئەگەر بە ساڵنامە لاتینییەکە بڕۆم، ئەوا دەبێت «تشرینی دووەم» «نۆڤەمبەر» بێت و «کانوونی دووەم» «جانیوەری» بێت و ئاوها تا دوایی.
• پێشتر ڕاڤەیەکی دوو دێڕیم لەسەر ئۆسکار وایەڵد نووسیبوو، ئێستا ئەوەم لابرد و ڕاڤەکەی خاتوو ڤیڤیەن ئیگۆم وەرگێڕا و خستمە شوێنی، کە بێگومان شایستەترە.
• پێشتر تەنها ڕستەیەکم لەسەر ولیەم بەتڵەر یەیتس نووسیبوو، بەڵام ئێستا ئەوەم لابرد و ڕاڤەکەی خاتوو ڤیڤیەن ئیگۆم وەرگێڕا و خستمە شوێنی، کە شایستەترە.
• ڕاڤەی خوشکە سەیروسەمەرەکان و ماسییەخوداکانی دوندرەم لە ئەڵقەی یەکەمدا لە یەک جیا کرانەوە و ڕاڤەکەی ڤیڤیەن ئیگۆم بۆ «خوشکە سەیروسەمەرەکان» زیاد کرد.
• لە ئەڵقەی یەکەمدا ڕاڤەیەکم لەسەر دەستەواژەی «ئەی هاوار» نووسی کە مەڵیگن ئەو کاتەی خەریکە دەخنکێت دەریدەبڕێت.
• لە ئەڵقەی یەکەمدا دوو ڕاڤەم لە بارەی دایکی ستیفنەوە نووسی. یەکێکیان وەرگێڕاوی ڕاڤەکەی خاتوو ڤیڤیەن ئیگۆیە لەسەر دایکی جەیمز جۆیس. بڕوانە ڕاڤەی تۆ دایکتت کوشت لە ئەڵقەی یەکەمدا. ئەوی تریان ڕاڤەی «کەسێک کوشتی»یە، کە وەڵامەکەی ستیفنە. ئەویان وەرگێڕاوی بەشێکی ڕاڤەیەکی درێژتری دکتۆر جۆن هەنتە. بڕوانە ڕاڤەی کەسێک کوشتی لە ئەڵقەی یەکەمدا.
• لە ئەڵقەی دووەمدا ڕاڤەکەی خاتوو ڤیڤیەن ئیگۆم بۆ ڕاڤەی ئۆکانەڵ زیاد کرد، کە زانیاریی زیاتر لەسەر دانیەڵ ئۆکانەڵ دەدات.
• لە پەرەگرافی دووەمی ئەڵقەی سێیەمدا «گوێچکەماسی» کرا بە «لەپکە». دواتریش لە ڕاڤەی «پارەی دەریایی کێوی»دا لە لاپەڕە ١٧٦دا دیسان «گوێچکەماسی» کرا بە «لەپکە». لە کۆتایی ڕاڤەکانی ئەڵقەی شەشەمدا ڕاڤەیەکم لەسەر ئەمە نووسی. بڕوانە ڕاڤەی گوێماسیلە کە دواهەمین ڕاڤەی ئەڵقەی شەشەمە.
• دەستەواژەیەکی دینی مەسیحیم بە دوو شێوە وەرگێڕابوو، ئەویش «ئافراندن لە نەبوونەوە» بوو. لە ئەڵقەی یەکەمدا بەو شێوەیە وەرمگێڕابوو. بەڵام لە ئەڵقەی سێیەمدا کردبووم بە «ئافراندن لە هیچەوە» کە هەردووکیان هەمان شتن. ئێستا «لە هیچەوە»م نەهێشت و هەردووکیانم کردەوە بە «ئافراندن لە نەبوونەوە». بڕوانە ڕاڤەی ئافراندن لە نەبوونەوە لە ئەڵقەی یەکەمیش و ئەڵقەی سێیەمیشدا.
• پێشتر لە ئەڵقەی پێنجەمدا وشەی «تێپەڕنامە»ی تێدا بوو، دامنابوو لە ئەڵقەی شەشەمدا ڕاڤەی لەسەر بدەم. ئێستا لە ئەڵقەی شەشەمدا ڕاڤەی لەسەر دراوە و لە ئەڵقەی پێنجەمیشدا خوێنەر ئاراستەی ڕاڤەکەی ئەڵقەی شەشەم دەکەم.
• تێبینییەکم لەسەر وشەی «گەندەباوەڕ» نووسی. بڕوانە ڕاڤەی ئەمڕۆ نۆ ڕۆژە لە ئەڵقەی یەکەمدا.
• لەناو هەندێک ڕاڤەدا ئاماژە بە ڕاڤەیەکی تری جێیەکی تر درابوو، وەک: بڕوانە ڕاڤەی … لە ئەڵقەی سێیەمدا، بە هۆی پێداچوونەوەی زۆرەوە، زۆر جار ناونیشانی ڕاڤەکان گۆڕابوون، بەڵام ئەو ناونیشانانە لەناو ڕاڤەکانی تردا نەگۆڕابوون. هەموویان چاک کرانەوە و دەمەزەرد کرانەوە.
• هەندێک هەڵەی بچووکی ڕێنووس چاک کراونەتەوە، ئەوانیش زۆربەیان دوو وشە بوون و بە یەکەوە نووسابوون و لەم دەرکردەیەدا جیا کراونەتەوە.
• هەندێک کەوانە بە پێچەوانەوە دانرابوون، بە تایبەتی کەوانەکانی تێبینییەکانی خۆم کە بەم شێوەیەن: {}، لەم دەرکردەیەدا چاک کران.
• زیاتر لە نەوەد وشە هەبوون کە بە دوو (ی) نووسرابوون، بەڵام دەبوو بە یەک (ی) بنووسرێن، وەک: «بردییەوە». ئێستا کراوە بە «بردیەوە».
• کەمتر لە دە وشە پێشتر بە دوو (و) نووسرابوون، لێرەدا کران بە یەک (و). بۆ نموونە «بزووتنەوە» کە هەندێک جار بە یەک (و) نووسرابوو و هەندێک جار بە دوو (و) نووسرابوو. ئێستا هەمووی کران بە یەک (و).

لەمە باشترمان لایە

دوای ئەوەی ئەم پی دی ئێفەم بڵاو کردەوە، نزیکەی شەش مانگ پیایدا چوومەوە و هەندێک چاکسازییم تیایدا کرد. بۆیە لە ٣ی تشرینی دووەمی ٢٠٢٢ دەرکردەیەکی نوێترم بڵاو کردەوە کە لە هەردوو پی دی ئێفەکەی پێش خۆی باشترە.

لە ٢٠ی ئاداری ٢٠٢٥ دەرکردەیەکی نوێتری ئەم بەرگەم بڵاو کردەوە. ئەمیان لە هەموو ئەوانەی پێش خۆی باشترە.

ئێستا دەتوانیت هەر لەم ماڵپەڕە پی دی ئێفی بەرگی یەکەمی تەواوکراو دابگریت، بەڵام ئامۆژگارییت ناکەم وا بکەیت، بەڵکو پێشنیار دەکەم دوایین دەرکردەیان دابگریت کە لە ٢٠ی ٣ی ٢٠٢٥دا بڵاوم کردووەتەوە (ئولیس و ڕاڤەکانی: بەرگی یەکەم – چاپی ژیناکان).

بۆ داگرتنی پی دی ئێفی ئەم پەڕتووکە، یان دوایین دەرکردەی، لێرەدا کلیک بکە.

1. لە ٢٨ی شوباتی ٢٠٢٢دا نووسیومە. لە ١١ی ئاداری ٢٠٢٥ پیایدا چوومەتەوە. ↩︎