ئەڵقەی شەشەم: ھادیس¹

ھادیس

ھادیس لە ئۆدیسەدا جیھانی ژێرەوەیە، کە جیھانی مردووانە. خودای ئەم جیھانە ھادیس خۆیەتی، کە برای زێفس-ە. ئۆدیسێفس دەچێت بۆ ئەوێ و ڕاوێژ بە تاپۆی تیریسیاس دەکات، کە پێغەمبەرێکی کوێر بووە. لەوێ تاپۆی دایکی و ئەخیلیفسیش دەبینێت. ھادیسی ئولیس-ی جەیمز جۆیس گۆڕستانە. بلووم و ھاوەڵەکانی دەچن بۆ ئەوێ و ھاوڕێیەکیان دەنێژن.

شوێن و کات و کەسێتییەکان

شوێن: بلووم و ھاوەڵەکانی لە بەردەم ماڵی پادی دیگنەم-ی کۆچکردووەوە لە ناوچەی ساندیماونت لە باشووری ڕۆژھەڵاتی دەبلنەوە بە ڕێ دەکەون و بە نێو شاری دەبلندا دەڕۆن تا گۆڕستانی پڕۆسپێکت لە گلاسنێڤن، لە باکووری دەبلن.

کات: ١٦ی حوزەیرانی ١٩٠٤، کاتژمێر ١١ی بەیانی.

کەسێتییە سەرەکییەکان: بلووم، جاک پاوەر، ماڕتن کەنینگھەم، سایمن دێدالۆس، جۆ ھاینس، نێد لەمبێرت، تۆم کێرنەن، جۆن ھێنری مێنتن، بابە کۆفی (قەشەیەک)، کۆڕنی کێڵێھێر، جۆن ئۆکانەڵ.

چی دەگوزەرێت؟

بلووم و سێ ھاوەڵی سواری گالیسکەیەک دەبن و لەگەڵ کۆتەڵی تەرمی پاتریک دیگنەمی کۆچکردوودا بەرەو گۆڕستان بە ڕێ دەکەون. سێ ھاوەڵەکەی بلووم ناویان جاک پاوەر، ماڕتن کەنینگھەم و سایمن دێدالۆس-ە. سایمن باوکی ستیفن دێدالۆسە. پیرەژنێک لە پەنجەرەی ماڵی خۆیەوە سەیریان دەکات. بلووم لە سەیری ئەم پیرەژنەوە لە پەیوەندیی نێوان ژن و پیاو و مەرگی مێرد و شوشتنی مردوو و ژنەکەی خۆی ڕادەمێنێت.

دەکەونە ڕێ و سەرەتا بێدەنگن، پاشان بە سۆراخی ھەندێک ھاتوو و نەھاتوو و ڕێی ڕۆیشتنیان دەکەونە ئاخاوتن. زۆر ناڕۆن و بلووم چاوی بە ستیفنی کوڕی سایمن دێدالۆس دەکەوێت بە جلە ڕەشەکانی بەریەوە. ستیفن بەو جۆرەیە کە لە ئەڵقەی سێیەمی ڕۆمانەکەدا بە گوێئاوی ساندیماونتدا پیاسە دەکات. ستیفن نایانبینێت، بەڵام بلووم دەیبینێت و بە سایمن دەڵێت. سایمن فریا ناکەوێت بە باشی بیبینێت و وا دەزانێت لەگەڵ مەڵیگندایە، بۆیە دەکەوێتە جنێودان بە مەڵیگن. سایمن خوازیارە مەڵیگن ھاوڕێیەتیی کوڕەکەی نەکات. پێی وایە ستیفن سەردانی ماڵی ڕیچی گولدینگی خاڵی کردبێت و دەکەوێتە جنێودان بەوانیش. بلوومیش دەکەوێتە بیر و یادی ڕیچی گولدینگ.

بلووم بە ھۆی وتەکانی سایمنەوە بیر لە ئەگەری نەمردنی ڕودیی کوڕی دەکاتەوە و خوازیارە بینیبای کە گەورە دەبێت. جا بیر لەو کاتە دەکاتەوە کە لەگەڵ ژنەکەیدا ڕودییان ھێنایە نێو ژیانەوە. پاشان بیر لە میلی-ی کچی دەکاتەوە کە بە منداڵی کوڕانی بووە و ئێستا وا گەورە بووە (بووە بە پازدە ساڵ) و خەریکە یار دەگرێت.

سکاڵا لە خراپی و تەسکیی گالیسکەکە دەکەن. بۆیان دەردەکەوێت وردەنان لەسەر کوشنەکانی گالیسکەکەیە و دەیتەکێنن. دیسان سۆراخی ھاتن و نەھاتنی ھەندێک کەس دەکەن. بلووم پێیان دەڵێت مەکۆیی دیوە و بۆی نەکراوە بێت. قەیرێک دواتر بە نزیکی ماڵی سەگاندا دەڕۆن و بلووم بیر لە سەگەکەی باوکی دەکاتەوە. ئینجا بیر لە باوکی دەکاتەوە کە خۆی کوشتووە و دواسپاردەکەی ئەوە بووە بلووم لەگەڵ سەگەکەیدا باش بێت.

پرژەیەک باران دەبارێت و بابەت دەبێتە کەشوھەوا. ئینجا باسی دوێشەوی خۆیان و ھەندێک ھاوڕێ دەکەن. لە شێوازی ئاخاوتنی ھاوڕێیەکیانەوە باس لە شێوازی ئاخاوتنی خەڵکی تریش دەکەن. بلوومیش بە گوێرەی ئەو شت و خەڵکە جیاوازانەی لە پەنجەرەکەیەوە دەیانبینێت خەیاڵی بۆ شتی جۆراوجۆر دەچێت. تا بیر لە بڵێسە بۆیلەن و ژنەکەی دەکاتەوە کە بڕیارە ئەمڕۆ یەکتر ببینن. کەچی لەپڕ لە پەنجەرەکەوە بڵێسە بۆیلەن خۆی دەبینن و ئەوان سڵاوی لێ دەکەن، بەڵام بلووم خۆی دەخڵافێنێت.

گەشتەکۆنسێرتەکەی خاتوو بلووم

ھاوڕێکان ھەواڵی ژنەکەی لێ دەپرسن و بلوومیش باسی ئەو گەشتەکۆنسێرتەیان بۆ دەکات کە بڕیارە لە ڕۆژانی داھاتوودا پێشکەشی بکات. بەڵام دەڵێت خۆی بۆی ناکرێت بچێت، چون کاروباری تایبەتی ھەیە و دەبێت بچێت بۆ کاونتیی کلێر. ئەگەرچی خۆی باسی ناکات، بەڵام کاروبارە تایبەتەکە ئەوەیە کە بۆ ساڵانەی مەرگی باوکی دەچێت، کە ھەژدە ساڵ لەوەوبەر خۆی کوشتووە. ئینجا ھاوڕێکان باسی ھونەرمەندێتیی چەند ھونەرمەندێک دەکەن، لەوانە خاتوو مۆڵیی ژنی بلووم. بلووم بیر لە جاک پاوەر دەکاتەوە و پێی وایە پیاوێکی باشە.

قەموورە چرووکەکە

پیاوێکی قەموور دەبینن و دووراودوور دەیناسن و پێیان وایە جووە و دەوڵەمەندە و چرووکە، ناوی ڕەئوبێن-ە. ڕۆژێک لە ڕۆژان کوڕی ئەم پیاوە ھەوڵی داوە خۆی بکوژێت و کەسێک ڕزگاری کردووە. بەڵام ئەم پیاوە بەم چاکەیەی ئەم ڕزگارکەرەی نەزانیوە و پاداشتی باشی نەکردووە. ھاوڕێکانی نێو گالیسکەکە دەکەونە زەمی ئەو و قاقا پێدەکەنن. پاشان زۆر لە خۆیان دەکەن پێکەنین و گاڵتەجاڕییەکەیان بشارنەوە، چون وا دەچن بۆ گۆڕستان و دەبێت سەنگین دەربکەون. باسی دیگنەمی مردوو دەکەن کە کەی دوایین جار دیویانە و باسی قسەخۆشی و زۆرخواردنەوەکەی دەکەن.

خۆکوشتن

کۆتەڵێکی تر بە لایاندا ڕەت دەبێت و تەرمی منداڵێکی پێیە. ئەمانیش باسی خۆکوشتن دەکەن. میستەر پاوەر پێی وایە خۆکوشتن زۆر ناشیرین و گوناھە. سایمن دێدالۆس پێی وایە ئەوەی خۆی دەکوژێت ترسنۆکە. بەڵام ماڕتن کەنینگھەم، کە دەزانێت باوکی بلووم خۆی کوشتووە، ھەوڵ دەدات بابەتەکە بگۆڕێت و بە چاوێکی ھاوسۆزانەوە لەو کەسانە دەڕوانێت کە خۆیان دەکوژن. بلووم ھیچ ناڵێت و دەکەوێتە بیرکردنەوە لە خۆکوشتن و کاردانەوەی خەڵکان لە بەرانبەر خۆکوشتنی کەسێکدا. بیر لە وردەکارییەکانی ڕۆژی خۆکوشتنی باوکیشی دەکاتەوە.

وچانێک

گالیسکەکە چەند خولەکێک ڕەوتەکەی خێراتر دەکات و دەوەستێت. ڕانێکی وڵاخ بە بەردەم و لایاندا تێدەپەڕێت. بلووم لە دیمەنی ئاژەڵەکانەوە بیر لەو کاتە دەکاتەوە کە خۆی لە مەیدانی ئاژەڵان کاری کردووە. جا پێشنیاری چاکسازییەک دەکات بۆ ئاسانکاریی گواستنەوەی ئاژەڵ بە ھێڵی ترامی دەبلن. لەم بابەتەشەوە باس لە گالیسکەی تەرمھەڵگرێک دەکەن کە تەرمەکەی لێ کەوتووە، بلوومیش لەو ڕووداوە ڕادەمێنێت. پێشنیار دەکەن لە گەڕانەوەدا بچن پێکێک مەی بخۆنەوە. بلوومیش بیر دەکاتەوە بەم زووانە سەرێک لە میلیی کچی بدات، بەڵام دواتر پەشیمان دەبێتەوە. ھاوڕێکان باسی ھاوڕێیەکی تریان دەکەن و ھەواڵی دەپرسن. دواتر باسی کوشتنی کەسێک دەکەن کە ئێستا ئەمان نزیکی شوێنی کوشتنەکەی ئەون.

گۆڕستانەکە

دواجار دەگەنە گۆڕستانەکە و گالیسکەکە دەوەستێت و دادەبەزن. پرسەیەکی قەرەباڵغ نییە. بەرەبەرە پرسەباران کۆ دەبنەوە و ژن و کچ و کوڕی مردووەکە و برای ژنەکەی لە پێشەوەن. دوودارەی مردووەکەش دەبرێتە ژوورەوە. کەنینگھەم بە دزییەوە سەرکۆنەی پاوەر دەکات کە بەو جۆرە لەسەر ئەو کەسانە دووا کە خۆیان دەکوژن، پێی دەڵێت کە باوکی بلووم خۆی کوشتووە. پاوەر شەرم دایدەگرێت. ئینجا باسی چۆنێتیی یارمەتیدانی خانەوادەی مردووەکە دەکەن کە پێنج منداڵی بە جێ ھێشتووە. سایمن ھاوڕێیەکی دەبینێت و سڵاوی لێ دەکات و کەمێک دەدوێن. ھاوڕێیانی مردووەکە کۆمەک بۆ کەسوکارەکەی کۆ دەکەنەوە، بلووم یەکسەر ئامادەی ھاوکارییە.

نوێژی مردوو

دەگەنە بەشی کڵێسای گۆڕستانەکە و دەچنە ژوورەوە. گوڵبەند لەسەر تەرمەکە دادەنرێت و نوێژ دەکەن. قەشە و یاریدەرێکی دێن و نزای بەسەردا دەخوێنن. بلووم بیر لە نەریتی نوێژخوێندنی مەسیحی و زمانی لاتینی دەکاتەوە. پاشان قەشەکە نوێژەکەی تەواو دەکات و دەڕوات. تەرمەکە ھەڵدەگیرێت و دەبرێتە دەرەوە بۆ ناشتن و ھەمووان بە دوایدا دەردەچن. سایمن لە دوورەوە گۆڕی ژنەکەی دەبینێت و بۆ وێ و حاڵی خۆی دەکەوێتە گریان و دڵنەوایی دەدرێتەوە. بلووم قەیرێک بیر لەوانە دەکاتەوە کە لەوێ نێژراون. دوو پیاو لە دوورەوە سەیری بلووم دەکەن و بە بێدەنگی زەمی خۆی و ژنەکەی دەکەن، یەکێکیان ساڵانێک لەوەوبەر لەگەڵ بلوومدا قڕەقڕێکیان بووە.

جێی نوکتەیەکش دەبێتەوە

بەڕێوەبەری گۆڕستانەکە دێت بۆ لایان و نوکتەیەکیان بۆ دەکات و ئەوانیش پێدەکەنن. جا بلووم بیر لە ناشتن دەکاتەوە کە سوودی بۆ خاک ھەیە، بەڵام شوێنی زۆریش داگیر دەکات. ئینجا بیر لە شیبوونەوەی مردوو دەکاتەوە.

تەلەفۆنی نێو گۆڕ

دواجار تەرمەکە دەنێژرێت و گڵی بەسەردا دەدرێتەوە. بلووم لەوە ڕادەمێنێت کە ئەگەر کەسێک نەمردبێت و بینێژن زۆر جەرگبڕ دەبێت، بۆیە پێی باشە تەلەفۆنێک لە نێو ھەر دوودارەیەکدا دابنێن. لەناکاو لە دوورەوە کەسێک دەبینێت چاکەتێکی ماکنتۆشی لە بەردایە و دەبێتە خولیای سەری کە بزانێت کێیە. ناسنامەی ئەم کەسە یەکێکە لە پرسیارە وەڵامنەدراوەکانی ڕۆمانەکە و ئاشکرا ناکرێت. ناسیاوێک ناوی ئامادەبووانی پرسەکە تۆمار دەکات، بلووم ناوی خۆی و مەکۆیشی پێ دەڵێت.

ماڵئاوا مردن، سڵاو ژیان!

کوڕە بچکۆلەکەی مردووەکە گوڵبەندێک لای سەری گۆڕەکەی باوکیەوە دادەنێت و ھەمووان دەڕۆن. بڕیار دەدەن لەسەر ڕێ سەرێک لە گۆڕی چارلز ستیوارت پارنێڵ (١٨٤٦-١٨٩١) بدەن. پارنێڵ یەکێک بوو لە سەرکردە سەربەخۆییخوازەکانی ئایرلاند. بلووم بیر لەوە دەکاتەوە دوو حەفتەی تر بچێتە سەر گۆڕی باوکی. دواتر جرجێک دەبینێت و بیر لە خۆراکی جرجەکە دەکاتەوە، کە لاشەی مردووەکانە.

ئەو پیاوە لە پێش بلوومەوە دەڕوات کە کاتی خۆی قڕەقڕیان بووە، شەبقەکەی قووپاوە. بلووم ئاگاداری دەکاتەوە و ئەویش قووپاوییەکە چاک دەکاتەوە بە بێدەنگی سەری پێزانینی بۆ دادەنەوێنێت. ھەمووان لە گۆڕستان دەردەچن.

---

1. ٧ی نیسانی ٢٠٢٤ دەستم کرد بە نووسینی، لە ٣ی کانوونی یەکەمی ٢٠٢٤ تەواوم کرد. ١٤ی ئاداری ٢٠٢٥ پیایدا چوومەوە. ↩︎