بەرگی یەکەمی ئولیس و ڕاڤەکانی: چاپی ژیناکان¹

نوێترین و باشترین دەرکردەی بەرگی یەکەمی ئولیس و ڕاڤەکانی

ئەمڕۆ (٢٠ی ئاداری ٢٠٢٥) دەرکردەیەکی نوێتری بەرگی یەکەمی ئولیس و ڕاڤەکانیم لە هەمان بڵاوگەی پێشووتری ڕۆمانەکە: Ulysses.krd یان www.nawa.netدا بڵاو کردەوە. ئەم دەرکردەیەیان ناوی چاپی ژیناکان-ە (ئەوەی پێشوو ناوی چاپی ژینا بوو). چاپی ژیناکان لەوانەی ٢ی شوباتی ٢٠٢٢ و ٢٨ی شوباتی ٢٠٢٢ و ٣ی تشرینی دووەمی ٢٠٢٢ زۆر باشتر و بەپێزترە.

واتە هەر پێک هاتووە لە شەش ئەڵقەی ١ تا ٦ی ڕۆمانی ئولیس-ی جەیمز جۆیس، لەگەڵ ڕاڤەکانی گیفرد و سایدمان و ڤیڤیەن ئیگۆ لەسەر ئەو شەش ئەڵقەیە.

جیاوازیی ئەم دەرکردەیە لەگەڵ ئەوانەی پێش خۆی

ھەندێک دەستکاری و چاککاری شایانی ئاماژەپێدان نین، بەڵام گرنگەکان ئەمانەن:

چاکسازیی تەکنیکی و گۆڕانکاری

ناوی پڕۆژەکەم گۆڕی

ناوی پەڕتووکەکەم لە تەنھا ئولیسەوە کرد بە ئولیس و ڕاڤەکانی. پێم وایە پێشتر ھەڵە بووم کە ناوەکەیم بەو شێوەیە دانابوو.

نیازم وایە کە تەواوی ئەم پێنج بەرگە تەواو بوو پەڕتووکێکی کوردی لە چاپ بدەم بە ناونیشانی ئولیسی ڕووت کە تەنھا لە دەقی وەرگێڕراوی ڕۆمانەکەی جۆیس پێک ھاتبێت، بێ ھیچ ڕاڤە و تێبینییەک. ئەگەر ناوی ئەم دوو پەڕتووکە جیا نەبن، ئەوا ئەو پەڕتووکە، کە بە شایستەیی ناوی ئولیس دەبێت، لەگەڵ ئەم پێنج بەرگەدا تێکەڵاو دەبن.

جێگۆڕکێ

بەشی بەراییم خستە نێو ڕاڤەکانەوە و لەو جێیانەدا دامنان کە لە بابەتەکەوە نزیکن، چون ئەوانیش ھەر ڕاڤەن. بۆیە پێویست نەبوو بە جیا دایانبنێم. بۆ نموونە: ھەزەخەکان و پلەبەندیی پیرۆزی کاسۆلیکم بردە ڕاڤەیەکی ئەڵقەی یەکەمەوە، (بڕوانە ١: ٩٦).

چاکسازی لە ناونیشانی ڕاڤەدا

ئاماژەدانم بە ڕاڤەکان کورت کردەوە بۆ ئەم شێوەیە: (بڕوانە ١: ٤٣). یەکەم ژمارەیان ئاماژەیە بە ئەڵقەکە، دووەم ژمارە ئاماژەیە بە ژمارەی ڕاڤەکە. لەو نموونەیەدا واتە بڕوانە ڕاڤەی ژمارە ٤٣ی ئەڵقەی یەکەم.

گرێدان بە بەرگی دووەمەوە

ژمارەی ڕاڤەکانی ئەڵقەی حەوتەم و ھەشتەم و نۆیەمم چاک کردووە. چون پێشتر تەواوم نەکردبوون، بۆیە ژمارەکانیشیان دیاری نەدەکران. بەڵام ئێستا بەرگی دووەم تەواو بووە و لەگەڵ ئەم چاپی بەرگی یەکەمەدا بڵاوم کردەوە.

ڕاڤەی نوێ

• پوختەی گرێچنەی ھەر ئەڵقەیەکم نووسییەوە و لە یەکەم ڕاڤەی ھەر یەکێک لە ئەڵقەکاندا دامنان (جگە لە ئەڵقەی یەکەم کە سێیەم ڕاڤەیە، لەگەڵ ئەڵقەی چوارەم کە دووەم ڕاڤەیە). بڕوانە یەکەم ڕاڤەی ھەر یەکێک لە ئەڵقەکان. بۆ نموونە بۆ پوختەی گرێچنەی ئەڵقەی دووەم (بڕوانە ٢: ١).
• ڕاڤەیەکم لەسەر وشەکانی قەشەنشین parish و ئوسقوفنشین diocese و مەتڕاننشین archdiocese نووسی، (بڕوانە ١: ٩٦).
• ڕاڤەیەکی درێژم لەسەر کۆی ژیان و بەسەرھاتی ئۆدیسێفس (ئولیس، ئۆدیسیۆس) وەرگێڕا و دامنا، (بڕوانە ١: ١).
• ٣٢ پرسیارم لەسەر کۆی ھەر شەش ئەڵقەکە ھەبوو، پەیوەندیم بە پڕۆفیسۆر دکتۆر سام سلەوتەوە کرد، ئەو وەڵامی ئەم پرسیارانەمی دایەوە. ئەم چاپە ئەو وەڵامانە لە خۆ دەگرێت.
• ڕاڤەیەکم لەسەر ئاو و ئاوەڕێکانی ناو شاری دەبلن لە بیر چووبوو وەریبگێڕم، ئێستا ھێنراوەتەوە (بڕوانە ٣: ١١٨).
• ڕاڤەیەکم لەسەر پەڕتووکی دەبلنییەکانی جۆیس نووسی. ڕاڤەی ڤیڤیەن ئیگۆشم لەسەر ڕۆبێرتس زیاد کرد (بڕوانە ٤: ١٨٩).
• ڕای گیفرد و سام سلەوتم لە ڕاڤەی شەلەنگدا زیاد کرد (بڕوانە ١: ١٠٦).
• ڕاڤەیەکی درێژم لە بارەی بەراوردی جووەکانی نێو پەرستگای سەردەمی عیسا و جووەکانی نێو بۆرسەی پاریس نووسی. ھەر لەو پەرەگرافەدا چەند وەرگێڕانێکی نادروستیشم ڕاست کردەوە (بڕوانە ٢: ١٢٠).
• لە وتاری ئولیس بە کوردیدا پەرەگرافێکم لابرد و سێ پەرەگرافم خستە شوێنی. سەرباسی لاوەکییشم تیایدا دانا، کە خوێندنەوە ئاسان دەکەن. بڕوانە وتارەکەم.

چاککردنەوەی هەڵە

• ناوچەیەک لە دەبلن ھەیە پێی دەڵێن باچلەرس وۆک Bachelor’s Walk، من وام زانیبوو تەنھا شەقامە، بۆیە بە شەقامی باچلەر وەرمگێڕابوو. بەڵام بۆم دەرکەوت ھەڵە بووم و لەنگەرگایە. ئێستا کردمەوە بە باچلەرس وۆک.
• لە ڕاڤەی ژمارە ٧٦ی ئەڵقەی چوارەم و ٢٣٩ی ئەڵقەی پێنجەمدا بە ھەڵە ناوی دوو جەژنی جووەکانم تێکەڵ کردبوو: دەبوو جەژنی کەپرەشینە بووایە، بەڵام نووسیبووم جەژنی حەفتەکان، کە دوو جەژنی جیاوازی جووەکانن (بڕوانە ٤: ٨٧).
• لە چەند شوێنێکدا بە ھەڵە وشەی ئێرانم لە بری فارس بە کار ھێنابوو، لە سەرجەمی بەرھەمەکەدا چاکم کردنەوە و کردمن بە فارس و فارسەکان.
• وشەی ژاپۆن-م کرد بە یاپان، چون خۆیان وا بە خۆیان دەڵێن. یاپان یەکێکە لەو چەند وشەیەی بۆ خۆیان بە کاری دەبەن لە پاڵ نیھۆن، نیپۆن، ژپۆن، خاپۆنیا.
• شێوازێکی ڕستەسازیی جۆیس ھەیە کە شاڕستەیەک بە و ناوبڕ دەکات و لە دوایەوە بۆرێک دادەنێت: «و،»، ئینجا پاڕستەیەکی ڕوونکردنەوە دەھێنێت، بۆرێکی تر دادەنێت، ئینجا کۆتایی بە ڕستەکە دەھێنێت. لە چاپەکانی پێشووتردا ھەوڵم دەدا خۆم لەم جۆرە داڕشتنە بە دوور بگرم، چون پێم ھەڵە بوو. بەڵام ئێستانان بۆم دەرکەوت خۆم ھەڵە بووم، بۆیە ئەو شێوازەم ھێنایەوە. بۆ نموونەیەکی چاککراو: لە سەرەتای ئەڵقەی یەکەمدا دەڵێت: «ھاتە لای چەکنیشەکەوە و، کە دەستێکی کرد بە گیرفانی سەرەوەی ستیفندا، وتی:». پێشتر بەم جۆرە بوو: «ھاتە لای چەکنیشەکەوە و دەستێکی کرد بە گیرفانی سەرەوەی ستیفندا و وتی:».
• ناوی دیدەلس-م کرد بە دێدالۆس، چون لە گریکییەکەم نزیک کردەوە.

وەرگرتنی ڕای شارەزایان

کاک ڕێبوار قاسم قارەمانی بە بەشێکی ڕۆمانەکەدا چووبووەوە و زۆر سەرنجی بەنرخی پێم دا. زۆربەی تێبینییەکانیم بە ھەند وەرگرت و لێرە چاکم کردنەوە:

• لە سەرجەمی پەڕتووکەکەدا وشەی داستانم لابرد و کردم بە کوردییەکەی کە بەیتە.
• وشەی یادداشتم کرد بە یادنامە، چون داشت لە داشتنی فارسییەوە ھاتووە و دەمەوێت پەڕتووکەکە ئەوەندەی دەکرێت کوردیی پاراو و پەتی بێت.
• ئەریستۆ-م کرد بە ئەریستۆتێلیس.
• فەلسەفەی فێرکاریم کردەوە بە فەلسەفەی سکۆلاستی.
• تڕتڕەم کرد بە قوڕباق و ڕاڤەم لەسەری نووسی (بڕوانە ٦: ٢١٨).
• جیاوازیم لە نێوان تاوان و گوناھدا نەکردبوو. تاوان ڕەھەندێکی یاسایی ھەیە و گوناھ ڕەھەندێکی دینی. بۆیە ئەوانەم چاک کردەوە.
• لوو کرا بە لاوث (بڕوانە ١: ١٤٥) کە پێشتر لە بەشی ئایرلاند و ھەرێم و کاونتییەکانیدا بوو.
• قادرمە کرا بە پلیکانە.
• لە چاپەکانی یەکەم و دووەمدا وشەی زانینخوازم لە بەرانبەر کیورییەس curiousدا دانابوو، لە چاپی ژینادا کردم بە کونجکاوی، کە فەرھەنگی خاڵم بە سەرچاوە وەرگرتبوو. بەڵام کاک ڕێبوار پێی وتم ئەو وشەیە نیوەی فارسییە، بۆیە لەم چاپەدا دیسان چاکم کردەوە.

وشەگۆڕکێ

• وشەی شێریف کرا بە دارۆغە.
• وشەی تابوت کرا بە دوودارە.
• وشەی سەرخەس کرا بە فرەپێ.
• وشەی کۆمپانیا کرا بە بەشگە.
• وشەی مناڵ کرا بە منداڵ.
• وشەی وایەڵد کرا بە وایلد.
• وشەی سەعات کرا بە کاژێر.
• وشەی ڕامیار کرا بە وارگێڕ.
• وشەی ڕاستەقینە کرا بە ڕاستینە: لەبەر ئەوەی کە پێچەوانەکەی درۆیینە بێت، بۆچی ئەمیان -ەق-ێکی زیاد وەربگرێت؟
• وشەی ڕامیاری کرا بە وارگێڕی. وتارێکی کورتم لەسەر ئەمە لە دەرەوەی ئەم پەڕتووکە نووسیوە، لە ماڵپەڕەکەمدا ھەیە.
• وشەی فرەتوانا کرا بە ڤەکار: ڕاڤەیەکم لەسەری نووسی (بڕوانە ١: ١٠٩).

گۆڕانکاریی دەرەکی و کاردانەوەی لەسەر پڕۆژەکە

پەڕتووکی نوێی ڕاڤەی ئولیس

لە کاتی پێداچوونەوەم بە بەرگی دووەمی ئەم پەڕتووکەدا بەڕێزان سام سلەوت و ماڕک مامیگۆنیەن و جۆن تورنەر پەڕتووکێکی ڕاڤەی درێژتریان بڵاو کردەوە (سەرچاوەی حەوتەم). ئەم پەڕتووکە لە ڕاڤەکانی پێشووتریان بەپێزتر و درێژترە. ھەندێک جار ڕاڤەم لەم پەڕتووکەوە وەرگێڕاوە. لە چاپی پێشووی پەڕتووکەکەشمدا ڕاڤەکانی سام سلەوت و ھاوڕێکانیم تەنھا بە ھێمای «~س.س.» دادەنا، کە ئاماژەم بە سەرەپیتی ناوی ھاوکارەکانی سام سلەوت نەدابوو. بۆیە لەم چاپەوە ھێماکەم گۆڕی بە: «~س.ت.م.١» بۆ پەڕتووکی ڕاڤەی یەکەمیان و «~س.ت.م.٢» بۆ پەڕتووکی دووەمیان.

پەڕتووکی نوێی پەیوەست بە ئولیس

لە دوای چاپی ژیناوە لەگەڵ کاک ڕێبوار قاسم قارەمانی دەستمان کرد بە وەرگێڕانی ھاملێت بە ڕاڤەوە. تا ئێستا زۆربەی ھەرە زۆریمان تەواو کردووە، بەڵام بە ھەموویدا نەچووینەتەوە. بۆیە لە زۆربەی ئەو جێیانەی ئولیس و ڕاڤەکانیدا کە ھەر دێڕێکمان لە ھاملێتەوە ھێنابێت، لە وەرگێڕانەکەی خۆمانەوەم ھێناوە و لەسەریم نووسیوە {وەرگێڕانی من و کاک ڕێبوار قارەمانی}.

چاپی ژیناکان پێشکەشە بە

ئەم پێداچوونەوەیە پێشکەشە بە یادی نەمر و پڕشکۆی خاتوو ژینا ئەمینیی گەشمەرگ، ھێما و ھەوێنی ئازادیی کوردستان. ھەروەھا بە یادی پاکی ژینا پێشڕەو دزەیی، ئەو چرۆیەی تیرۆریستانی دژەکوردستان نەیانھێشت بپشکوێت و ساڵیادی یەکەمی تەمەنی بکاتەوە. ھەروەھا بە شۆڕشگێڕ و گەشمەرگە سەربەخۆییخوازە یادسەنگینەکانی شۆڕشی ژینای سەربەخۆیی لە خۆرھەڵاتی نیشتمان. ھەروەھا بە شەڕڤانە سەربەخۆییخوازەکانی ڕۆژاڤای نیشتمان. دڵ و بیر و دەنگ و بینایی و ھەست و سەر و پەنجە و گشت دیوی بینراو و نەبینراوی منی وەرگێڕی خاکیی ئەم پەڕتووکە لەگەڵتاندایە و بە ئێوەوە سەربەرزم. بە ھیوام ستەمگای بێئاکاری مێزەربازان و ئازادیبازان و فێڵباز و فشەکەر و داگیرکەر و سەرکوتکەرانی کورد و سەربەخۆیی و ئازادی بۆ تاتایە بگەڕێنەوە بۆ ناو زێرابی مێژوو، کە ئەوێ جێی شایستەی خۆیانە. بژی سەربەخۆییخوازان. بژی کوردستانییەکان. بڕووخێت دەسەڵاتی درۆی پیرۆزکراو و پڕفشە. نە پانتەڕەماش، نە فیدرالی، نە کۆنفیدرالی، نە دەسەڵاتی ئوستوورە، نە کۆیلە و سەگی بەر قاپیی گەلان… تەنھا: کوردستان، کوردستان، کوردستان.

بۆ داگرتنی ئەم پەڕتووکە لێرەدا کلیک بکە.

---

1. لە ١٣ی ئاداری ٢٠٢٥دا نووسیومە. ↩︎